Cykl na blogu „CultureZone”: „UBÓSTWIANA ÓSEMKA”

Cześć wszystkim. Kaskaderzy to mają klawe życie. Niejednokrotnie balansując na granicy życia zapewniają widzom i ekipie moc emocji na ekranie i poza nim. Najciekawiej się jednak dzieje, gdy to sami aktorzy wyręczają kaskaderów. W tym odcinku „Ubostwianej ósemki” przedstawię NAJLEPSZE POPISY KASKADERSKIE WYKONANE PRZEZ SAMYCH AKTORÓW. Z góry uprzedzam, niejednokrotnie podskoczy wam adrenalina. Zaczynamy.

8, Tom Cruise [seria „Mission: Impossible”]

Zaczynamy od, że tak to ujmę kolokwialnie, oczywistej oczywistości. Mówimy „aktor wykonujący popisy kaskaderskie”, myślimy: Tom Cruise. Lata mu przybywają, a Cruise zupełnie nic sobie z tego nie robi, konsekwentnie odmawiając pomocy zawodowych kaskaderów. Tak jakby czuwała nad nim jakaś scjentologiczna opatrzność, aktor wykonuje popisy kaskaderskie, które przypłaca najwyżej lekkimi potłuczeniami. Po nich następuje krótki pobyt w szpitalu, a następnie aktor wraca na plan zdjęciowy i dalej się popisuje. Wow.

omawiane popisy: https://youtu.be/iRnErsRxgn8?si=cXWEJcZrpVdKKl6N 

Każdy kaskader powie, że ich praca jest warta sporo ryzyka. Quentin Tarantino w swoim stylu nawiązał do tego w „Grindhouse: Death Proof”.

7, Zoë Bell [„Grindhouse: Death Proof”, reż. Quentin Tarantino]

Pierwsza część grindhouse’owej dylogii Quentina Tarantino i Roberta Rodrigueza to pastisz kina samochodowego, w którym nie mogło się obejść bez kaskaderki. Wyrazem tego jest uczynienie szwarccharakterem byłego kaskadera. Poza tym Tarantino w jednej z ról kobiecych obsadził Zoë Bell, która wcześniej pracowała jako kaskader Umy Thurman w „Kill Billu”. W jednej z najbardziej emocjonujących scen dostała swoje pięć minut i to tylko po to, by potwierdzić jak niebezpieczna jest praca kaskadera. Zwłaszcza, gdy jeden samochód jest trącony przez inny.

omawiane popisy: https://youtu.be/8DJailNcEnw?si=pzVb17NKzs3DFb0O 

Relacje na linii aktor-reżyser w kwestii scen kaskaderskich bywa bardzo burzliwa. Zwłaszcza gdy aktor od niemal początku kariery się popisuje. Świetnie to widać na kulisach „Speeda”.

6, Keanu Reeves [„Speed. Niebezpieczna prędkość”, reż. Jan de Bont]

Nie ważne, czy gra policjanta, cyberpunkowego Zbawiciela, czy zabójcę mszczącego się za zabicie czworonoga, Reeves wszystko wykonuje sam. Reżyser Jan de Bont stawiający pierwsze kroki w branży filmowej jako specjalista od efektów specjalnych absolutnie oponował jednak, by aktora w najbardziej niebezpiecznych scenach „Speeda” zastąpił zawodowy kaskader. Reeves nic sobie z tego nie robił, ćwicząc w tajemnicy przed reżyserem. Kiedy wykonał popisowy przeskok z pędzącego samochodu do autobusu, na zawał nie zszedł sam reżyser.

omawiane popisy: https://youtu.be/mmuDvVwq430?si=opTA2l6umgcGVFG 

W tym momencie za pewne Angelina Jolie złapałaby za pistolety i powiedziałaby do Keanu Reevesa: „Stary, potrzymaj mi kierownicę”.

5, Angelina Jolie [„Wanted. Ścigani”, reż. Timur Bekmambetow]

Przy realizacji tej sceny bliski zawału był za pewne James McAvoy, ale co się dziwić… Jolie niczym Reeves, czy Cruise z kaskaderką ma do czynienia od początku kariery, a efekty można podziwiać już w „Larze Croft: Tomb Raider” (jak na ironię, drugą część nakręcił reżyser „Speeda”, ale w przypadku Jolie chyba już tak nie oponował). W kolejnych latach, mimo udziału w mniej wybuchowych produkcjach, aktorka pozostała wierna emploi wprawiając w osłupienie widzów, reżyserów i aktorów współgrających (Daniel Olbrychski na planie „Salt”).

omawiane popisy: https://youtu.be/AbEmlRwShrE?si=Qv9GW5R-rBBPD4yS 

O aktorach-kaskaderach często się mówi, że są wariatami, bo wykonują popisy, które mogą ich kosztować życie. Pokazała to ekipa programu „Jackass”.

4, Johnny Knoxville [seria „Jackass”]

Już pierwsza część inspirowanej programem serii komediowej z wymownym polskim podtytułem „Świry w akcji” pokazywała jaki charakter będzie miał cały cykl. Ekipa „Jackass” z Johnnym Knoxvillem na czele odstawiała najbardziej wyszukane (czytaj: najbardziej ryzykowne) popisy kaskaderskie. Odcinki były, zresztą, poprzedzane komunikatem, że popisy są wykonywane przez profesjonalistów i dla własnego dobra absolutnie nie należy ich powtarzać w domu. I bardzo dobrze, bo w równym stopniu były ryzykowne, jak i obrzydliwe.

omawiane popisy: https://youtu.be/ZTMJiyJ1Msc?si=AHmrwQPzCVALC9RA 

Było o gwiazdach w dojrzałym, o ile nie podeszłym wieku, którzy wykonują popisy kaskaderskie. Teraz nadeszła pora na gwiazdę, która kaskaderką zajmowała się w nastoletnim wieku.

3, Chloe Grace Moretz [„Kick Ass”, reż. Matthew Vaughn] 

Powód, dla którego Moretz otwiera podium tego zestawienia jest prosty. Aktorka miała zaledwie 13 (!) lat, gdy z pełnym podziwu zaangażowaniem i pod okiem kaskaderskiego zespołu Jackie Chana wzięła udział w przygotowaniach do komedii „Kick Ass” Matthew Vaughna. I już wtedy odmówiła udziału najzdolniejszych kaskaderów. Znajomością wszystkich sztuczek, akcji kaskaderskich, walk i celnym strzałem aktorka zawstydzała starszych kolegów z planu. Jedynie przy wspinaczce była zastępowana. Ciekawe, jakie miała oceny z WF-u?

omawiane popisy: https://youtu.be/jbujtShQbAk?si=91N8VYpE8_q5z2B1 

Srebro dla jednego z najbardziej ikonicznych popisów kaskaderskich w historii kina. Czynu kaskaderskiego dokonał Buster Keaton.

2, Buster Keaton [„Marynarz słodkich wód”, reż. Buster Keaton]

Jak wiele scen z filmów sprzed 80, czy nawet 100 lat, istnieje prawdopodobieństwo że nawet jeśli ktoś nie wie, skąd konkretnie omawiana scena pochodzi, to ten ktoś samą sekwencję kojarzy. Scena, gdy na Bustera Keatona pod wpływem podmuchu huraganu wali się ściana domu była kopiowana - jak wiele scen z niemych komedii - w późniejszych filmach. Jak w innych tu przypadkach, odradzano aktorowi odgrywanie sceny z obawy o jego życie - bez skutku. Gdyby obejrzeć scenę w zwolnionym tempie, można zauważyć, jak Keaton przyciska ramiona do swojego torsu.

omawiane popisy: https://youtu.be/bcVbQOIr028?si=8ve6dz05qtAZFPrB 

Buster Keaton, oraz wielu innych niemych komików znalazło godnych naśladowców, także w kwestii wykonywania popisów kaskaderskich na granicy ryzyka. Złoto w rankingu należy jednak do Jackiego Chana za to, co zrobił na planie „Policyjnej opowieści”.

1, Jackie Chan [„Policyjna opowieść”, reż. Jackie Chan]

Specyfika scen z udziałem Jackiego Chana stanowi połączenie kung fu ze slapstickiem, którego nie powstydziliby się Buster Keaton lub Charlie Chaplin. A skoro burleska w wykonaniu ikon niemych komedii niosła ze sobą ryzyko utraty życia, to co dopiero popisy Chana. Najlepiej to widać w scenie zjazdu po rurze otoczonej świecącymi lampkami w „Policyjnej opowieści”. Za komentarz niech posłuży ciekawostka zgodnie z którą aktor po nakręceniu sceny doznał poparzeń drugiego stopnia i wylądował w szpitalu. Tomie Cruisie, błagam: potraktuj to jako przestrogę!

omawiane popisy: https://youtu.be/B215g-Evv0U?si=oukExKOYNMPNOhF7 

To był mój ranking aktorów wykonujących samodzielnie popisy kaskaderskie. Jakie przykłady wam przychodzą do głowy? Piszcie swoje typy w komentarzach, a my widzimy się za tydzień z nowym rankingiem. Cześć.