Cykl na blogu „CultureZone”: „ALEJA GWIAZD POPKULTURY”
WILLIAM GOLDING : MISTRZ PSYCHOLOGII I METAFORY
Cześć wszystkim. Niedawno na swoim blogu zamieściłem analizę porównawczą powieści „Władca much” i jej adaptacji z 1963 r. Dziś zapraszam z kolei na sylwetkę jej autora, Williama Goldinga. Zaczynamy.
MŁODOŚĆ
William Golding urodził się w domu swojej babci ze strony matki w Kornwalii, jako syn Aleca Goldinga (nauczyciela przedmiotów ścisłych) o Mildred z domu Curnoe. Matka Goldinga była działaczką na rzecz prawa wyborczego kobiet; pochodziła z Kornwalii, a jej syn uważał ją za „przesądnego Celta”, który opowiadał mu historie o celtyckich duchach. W 1930 roku Golding rozpoczął naukę w Brasenose College w Oksfordzie, gdzie przez dwa lata uczył się nauk przyrodniczych, po czym na ostatnie dwa lata przeniósł się na język angielski. Jego pierwotnym nauczycielem był chemik Thomas Taylor. W prywatnym dzienniku oraz we wspomnieniach swojej żony przyznał, że podczas wakacji próbował zgwałcić nastolatkę (z którą wcześniej pobierał lekcje gry na fortepianie), najwyraźniej błędnie zinterpretował to, co postrzegał jako „chcący ostrego seksu”.
Golding zdobył tytuł licencjata, uzyskał stopień z wyróżnieniem drugiej klasy latem 1934 r., a jeszcze tego samego roku wydawnictwo Macmillan & Co, z pomocą jego przyjaciela z Oksfordu, antropozofa Adama Bittlestona, opublikowało tomik jego wierszy.
W 1935 roku podjął pracę nauczyciela języka angielskiego w Michael Hall School, szkole Steiner-Waldorf, znajdującej się wówczas w Streatham w południowym Londynie, gdzie przebywał przez dwa lata. Po roku spędzonym w Oksfordzie, gdzie uzyskał dyplom pedagogiczny, był nauczycielem języka angielskiego i muzyki w Maidstone Grammar School w latach 1938–1940, a następnie w kwietniu 1940 r. przeniósł się do szkoły Bishop Wordsworth's School w Salisbury. Uczył tam języka angielskiego, filozofii, greki, i dramat aż do wstąpienia do marynarki wojennej 18 grudnia 1940 r. i zgłoszenia się do służby w HMS Raleigh. Wrócił w 1945 r. i wykładał te same przedmioty do 1961 r.
W trakcie II wojny światowej Golding służył w Royal Navy. Służył tam na niszczycielu, który przez krótki czas brał udział w pościgu i zatopieniu niemieckiego pancernika Bismarck. Golding brał udział w inwazji na Normandię w D-Day, dowodząc statkiem desantowym, który wystrzelił salwy rakiet w kierunku plaż. Brał także udział w akcji w Walcheren w październiku i listopadzie 1944 r., podczas którego zatopiono 10 z 27 jednostek szturmowych, które wzięły udział w ataku. Golding awansował do stopnia porucznika.
KARIERA
Wydane w 1938 r. wiersze zapowiadały świetną karierę pisarską Goldinga, jednak jego debiut powieściowy nastąpił dopiero kilka lat po wojnie. W dodatku niekażdy wydawca był skłonny wydać jego pierwszą powieść. Dopiero w 1954 r. Golding opublikował swoją głośną książkę „WŁADCA MUCH” opowiadającą o dziecięcym okrucieństwie i pozornej utopii utworzonej na bezludnej wyspie. Książka odniosła sukces, co pozwoliło Goldingowi pójść za ciosem i wydać rok potem „Spadkobierców”, a w 1956: „Chytrusa”.
Po wydaniu w 1959 r. „Siły bezładu”, Golding opublikował kolejną swoją metaforyczną powieść, tym razem podejmującą temat wiary. Książka pt. „WIEŻA” (1964) była kolejnym sukcesem w dorobku Goldinga, a trzy lata później: „Piramidę”.
STYL
William Golding całkiem słusznie uznawany jest za mistrza psychologicznej powieści. Psychologiczną głębię swoich powieści oddawał dzięki trafnym metaforom. W tym celu autor sięgał po różne źródła literackie (od Biblii i moralitetu po mity), a swoje powieści stosownie stylizował na dzieła literackie wywodzące się z epok, w jakich rozgrywa się akcja danej książki. Już w swoim debiucie zawarł nawiązania do Biblii (sam tytuł „Władca much” odnosi się do postaci Belzebuba, którego imię z hebrajskiego oznacza właśnie „władającego muchami”).
Za swój wkład w literaturę pisarz otrzymał w 1983 roku Literacką Nagrodę Nobla.
PÓŹNIEJSZE PRACE
Po wydaniu w 1971 roku zbioru opowiadań „Król Skorpion” osadzonych w realiach starożytnych, pisarz powrócił do tematyki współczesnej, publikując „WIDZIALNĄ CIEMNOŚĆ” (1979) - metaforyczną historię dwoistości ludzkiej natury w duchu biblijnej Apokalipsy.
Lata 80 rozpoczął Golding od publikacji książki non fiction „Ruchomy cel” (1982) zawierającej eseje, a dwa lata potem autor wydał „Papierowych ludzi” (1984). W 1985 r. na rynku wydawniczym ukazała się książka „An Egyptian Journal”.
W ostatnim okresie swojego życia Golding pracował nad trylogią „To the End of the Earth”. Złożyły się na nią powieści: „RYTUAŁY MORZA” (1980; najbardziej znana część trylogii), „TWARZĄ W TWARZ” (1987), oraz „PIEKŁO POD POKŁADEM” (1989). Trylogia ta stanowi ukoronowanie kariery pisarskiej Goldinga. Pisarz zmarł w 1993 roku. Zaledwie dwa lata po jego śmierci ukazała się ostatnia jego powieść, nad którą autor pracował pod koniec swojego życia - metaforyczną opowieść o przepowiedni i przeznaczeniu, „DWOISTY JĘZYK” (1995) osadzoną w realiach starożytnej, quasi mitycznej, Grecji.
Williama Goldinga warto docenić za znakomite, podszyte metaforą, psychologiczne podteksty zawarte w jego książkach. Wiele jego powieści do książki z drugim dnem, niejednokrotnie zachęcające czytelnika do zadumy. Szczególnie widoczne w książkach Goldinga są jego zainteresowania ludzką naturą i relacjami z Bogiem.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz