poniedziałek, 27 stycznia 2025

Cykl na blogu „CultureZone”: „ALEJA GWIAZD POPKULTURY”


GASTON LEROUX : DZIENNIKARSKA SENSACJA


Cześć wszystkim. W kolejnym odcinku poniedziałkowego cyklu przedstawię sylwetkę twórcy omawianego już na moim blogu tytułowego „Upiora w Operze”. Bo Gaston Leroux tworzył raczej trzeciorzędną literaturę sensacyjną, jednak pamięć o nim – podobnie jak o Edgarze Rice Burroughsie, czy Bramie Stokerze – przepadłaby gdyby nie stworzona przez niego postać literacka. Zaczynamy.


MŁODOŚĆ

Gaston Leroux urodził się w 1868 roku w Paryżu w zamożnej rodzinie mieszczańskiej, wychowywał się w Normandii. Po ukończeniu studiów prawniczych w Paryżu został w 1890 roku adwokatem-stażystą. Pod koniec 1893 roku dziennik „Paris” zaproponował mu napisanie sprawozdania z procesu anarchisty Augusta Vaillanta, sądzonego za wrzucenie bomby do Izby Deputowanych.

Artykuł okazał się na tyle dobry, że konkurencyjny dziennik „La Matin” zaangażował Leroux jako sprawozdawcę sądowego. Niedługo potem jego zainteresowania przekroczyły mury sal sądowych. Jako rasowy dziennikarz pojawiał się w następnych latach wszędzie tam, gdzie działo się coś interesującego. 26 stycznia 1902 roku ówczesny minister spraw wewnętrznych Waldeck-Rousseau podpisał dekret przyznający Leroux tytuł kawalera Legii Honorowej za wybitne zasługi dla prasy”.

W 1904 r. Leroux został wysłany przez „Le Matin” na front wojny rosyjsko-japońskiej. Po powrocie w 1905 roku wyjechał do Maroka, gdzie toczyła się wojna kolonialna. Jeszcze w tym samym roku wyjechał do Petersburga, dokąd trafił w przededniu wybuchu rewolucji. Do marca 1906 r. przemierzał Rosję od Petersburga po Kaukaz i od Moskwy po Baku, znajdując się w centrum walk rewolucyjnych. Po 1906 r. Leroux porzucił trudy reporterskiego życia na rzecz twórczości literackiej.


TWÓRCZOŚĆ

Jeszcze pracując jako dziennikarz, Leroux zadebiutował jako pisarz powieścią „Podwójne życie Teofrasta Longuet”. Po porzuceniu dziennikarstwa, początkujący autor pełnoprawnie zajął się pisarstwem. W 1907 r na kartach powieści „TAJEMNICA ŻÓŁTEGO POKOJU” stworzył postać sympatycznego dziennikarza-detektywa, Józefa Rouletabille'a. Czytelnicy z miejsca zaskarbili sobie nową postać literacką. Rok potem Leroux wydał drugi tom jego przygód pt. „Perfumy Czarnej Damy”.

W tym samym roku Leroux wydał drugą samodzielną powieść pt. „Tajemniczy król”, a rok potem: „Nawiedzone krzesło”. Niesamowicie pracowity był dla pisarza rok 1910. Leroux wydał wtedy „Mężczyznę w nocy”, oraz dwutomową powieść „Królowa Sabatu”. Jednak prawdziwa sława przyszła wraz z publikacją trzeciej powieści opublikowanej w 1910 roku. Był nią bowiem „UPIÓR W OPERZE”.


STYL

Choć Gaston Leroux w mainstreamowej świadomości zapisał się jako autor tylko jednej powieści – w dodatku kwalifikowanej jako horror, lub melodramat gotycki – specjalizował się w głównej mierze w kryminałach. Przynajmniej na podstawie „Upiora w Operze” dałoby się scharakteryzować jego twórczość. Leroux, poza tym że pisał dużo i szybko, a jego książki porównywano do Arthura Conan Doyle`a i Edgara Allana Poego, stawiał na reporterski styl. Dzięki temu jego książki zyskiwały na suspensie, chociaż z drugiej strony językowo pozostawiały dużo do życzenia.


INNE UTWORY LEROUXA

Gaston Leroux prócz cyklu o Józefie Rouletabille, oraz „Upiora w Operze” i kilku innych samodzielnych powieści, stworzył jeszcze jeden cykl, tym razem pt. „CHERI BIBI” pisany w l. 1913-1926. Leroux pisał również opowiadania, niektóre z nich były publikowane w pulpowym magazynie „Weird Tales” przez co Leroux zaliczany jest także do podgatunku weird fiction.

Leroux miał niesamowitą słabość do hazardu i zaciągał mnóstwo długów (dlatego pisał tak dużo i tak szybko). Zmagał się również z alkoholizmem, skutkiem czego zmarł mając tylko 58 lat. Chociaż ze wszystkich jego powieści najczęściej wznawianą powieścią jest „Upiór w Operze”, warto też zainteresować się innymi jego pozycjami (ze wszystkich jego książek wznawiane są też te należące do cyklu o Józefie Rouletabille).



Z tego też powodu Gastona Lerouxa powinno się docenić za wkład w rozwój literatury sensacyjnej i książkowego horroru. A także za wykreowanie kolejnej rozpoznawalnej dzięki filmom i muzyce postaci popkulturowej.


link: https://lubimyczytac.pl/autor/30594/gaston-leroux

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz