Cykl na blogu „CultureZone”: „ALEJA GWIAZD POPKULTURY”

ROBERT HARRIS : MISTRZ POLITICAL FICTION

Cześć wszystkim. W kolejnym odcinku przedstawię sylwetkę jednego z najbardziej znanych autorów political fiction, Roberta Harrisa. Zaczynamy.

MŁODOŚĆ

Robert Harris spędził dzieciństwo w małym wynajętym domu na osiedlu komunalnym w Nottingham. Jego ambicja, by zostać pisarzem, zrodziła się już we wczesnym wieku, podczas wizyt w lokalnej drukarni, w której pracował jego ojciec. Harris uczęszczał do Belvoir High School w Bottesford, Leicestershire, a następnie do King Edward VII School w Melton Mowbray, gdzie później nazwano jego imieniem salę. Tam pisał sztuki teatralne i redagował szkolny magazyn. Mieszkał pod adresem 17 Fleming Avenue.

Harris studiował literaturę angielską w Selwyn College w Cambridge, gdzie został wybrany na przewodniczącego Cambridge Union i redaktora Varsity, najstarszej gazety studenckiej na Uniwersytecie Cambridge.

KARIERA

Po opuszczeniu Cambridge Harris dołączył do BBC i pracował przy programach informacyjnych i publicystycznych, takich jak Panorama i Newsnight. W 1987 r, w wieku 30 lat, został redaktorem politycznym gazety The Observer. Później pisał stałe felietony dla The Sunday Times i The Daily Telegraph. Harris napisał swoją pierwszą książkę, „A Higher Form of Killing” (1982), wspólnie z innym dziennikarzem BBC, Jeremym Paxmanem: była to analiza broni chemicznej i biologicznej. Potem pojawiły się inne prace non-fiction: „Gotcha! The Government, the Media and the Falklands Crisis” (1983) o wojnie o Falklandy; „The Making of Neil Kinnock” (1984), profil Kinnocka tuż po tym, jak został liderem opozycji; „Selling Hitler” (1986), śledztwo w sprawie skandalu Hitler Diaries.

Na początku lat 90 zadebiutował jako autor beletrystyki. W 1987 roku wydał „VATERLAND”, powieść będącą alternatywną wizją końca II wojny światowej, zwyciężonej przez Niemcy. Sukces powieści cechującej się politycznym zacięciem umożliwił Harrisowi publikację kolejnych książek. I tak w 1995 roku Harris opublikował głośną powieść wojenno-szpiegowską „ENIGMĘ”, której tematem było rozszyfrowywanie tytułowej maszyny szyfrującej. Książka wywołała kontrowersje, gdyż nie skupiała się na pracy polskich szyfrantów, jak to było w rzeczywistości, lecz brytyjskich. W 1998 roku pisarz opublikował kolejną powieść: „ARCHANGEL”, który był kolejnym hitem w dorobku Harrisa i - podobnie jak „Enigma”, oraz „Vaterland” - doczekał się adaptacji.

Na początku XXI wieku Harris zwrócił się ku antykowi. To tam umieścił akcję swojej kolejnej książki pt. „Pompeje”. Gdy akwedukty zaczynają szwankować, bada sprawę i zdaje sobie sprawę, że wulkan przesuwa grunt pod spodem i jest bliski wybuchu. W międzyczasie zakochuje się w młodej córce potężnego lokalnego biznesmena, który nielegalnie handlował z jego poprzednikiem, aby przekierować wodę miejską na własne potrzeby, i zrobi wszystko, aby utrzymać tę umowę. Powieść ta skłoniła Harrisa do zagłębiania się dalej w świat antyku, w szczególności antycznego Rzymu. Efektem tego jest Trylogia Rzymska, w skład której weszły powieści: „CYCERO” (2006), „SPISEK” (2009), oraz „DYKTATOR” (2015). Bohaterem trylogii był rzymski mąż stanu Cyceron, którego oczami obserwujemy upadek imperium rzymskiego pod rządami Juliusza Cezara.

Jednak niewątpliwie najwybitniejszym dziełem Harrisa pod kątem political fiction jest „AUTOR WIDMO” (2007), wydany między pierwszym, a drugim tomem Trylogii Rzymskiej. Jest to powieść z kluczem obracająca się wokół relacji anonimowego ghostwritera z premierem Wielkiej Brytanii, w którym bez problemu można znaleźć konotacje z Tonym Blairem. Powieść w 2010 r. z sukcesem przeniósł na ekran Roman Polański, a w głównych rolach wystąpili Ewan McGregor w tytułowej roli i brawurowy Pierce Brosnan w roli brytyjskiego premiera.

STYL

Początkowa praca jaki dziennikarza politycznego i pisarstwo non fiction przysłużyły się twórczości Roberta Harrisa. Dzięki temu pisarz wyspecjalizował się w gatunku political fiction, a ponieważ nie samą współczesną polityką człowiek się fascynuje, Robert Harris obraca się w dowolnej epoce historycznej. Najczęściej są to czasy II wojny światowej, choć zdarzały się wyjątki od tej reguły. Bez względu jednak na umiejscowienie akcji, są to książki tyleż głośne, co fascynujące.

NAJNOWSZE DZIEŁA

Powodzenie „Autora widmo”, a zwłaszcza jej filmowej adaptacji, skłoniła Roberta Harrisa do dalszej współpracy z Romanem Polańskim. W 2013 r. pisarz opublikował „OFICERA I SZPIEGA”, którego fabuła obraca się wokół Afery Dreyfussa, a w 2019 roku we współpracy z Romanem Polańskim napisał scenariusz przyszłej adaptacji.

Po wydaniu ostatniego tomu Trylogii Rzymskiej, Harris opublikował z kolei głośną powieść pt. „KONKLAWE” (2016). Była to książka, której akcja rozgrywa się w ciągu 72 godzin w Watykanie, poprzedzających „wybór fikcyjnego papieża”, a Harris bardzo dokładnie opisał proces wyboru Ojca Świętego. Rok potem spod jego pióra wyszła powieść, w której Harris wracał na front wojenny. W książce „Monachium” rozgrywającym się podczas negocjacji w sprawie układu monachijskiego z 1938 r. między Hitlerem a premierem Wielkiej Brytanii Nevillem Chamberlainem, Harris ukazał losy dawnych przyjaciół, Niemca Hartmanna i Anglika Legata, spotykających się na monachijskim szczycie.

Po publikacji „Monachium” Harris prowadził okresowy płodozmian, raz umieszczając akcję swoich książek w czasach II wojny światowej, a raz w innej epoce. I tak w 2019 roku wydał „Drugi sen” rozgrywający się w XV wieku, by w 2020 roku przenieść się na kartach powieści „V2” do czasów II wojny światowej i na jej tle ukazać burzliwe relacje dwóch konstruktorów - jednego: niemieckiego, drugiego: brytyjskiego - broni jądrowych. W 2022 roku wydał jedną ze swoich, jak dotąd, ostatnich swoich książek: rozgrywającą się w XVII wieku za panowania dynastii Stuartów „Wielką ucieczkę”.

Roberta Harrisa warto docenić za polityczne zacięcie. Dzięki niemu idealnie odnajduje się zarówno w literaturze non fiction jak i w beletrystyce, w której przedstawia polityczne machlojki w dowolnej epoce - najczęściej drugowojennej, ale również i wcześniejszej. Nic dziwnego, że pisarz z takim powodzeniem jest przenoszony na ekran kinowy.

link: https://lubimyczytac.pl/autor/4264/robert-harris