poniedziałek, 18 kwietnia 2022


Cykl na blogu „CultureZone”: „ALEJA GWIAZD POPKULTURY”

URSULA K LE GUIN: 
KRÓLOWA SOFT SF 

Witam wszystkich serdecznie w kolejnym odcinku Alei Gwiazd Popkultury. Tym razem zapraszam wszystkich na opowieść o niezwykłej kobiecie, która wywarła ogromny wpływ na rozwój literatury fantasy. Tą osobą będzie, niestety już nieżyjąca, URSULA K. Le GUIN. 


MŁODOŚĆ

Córka antropologa Alfreda Kroebera i pisarki Theodory Kroeber, przyszła na świat 21 października 1929 roku. Od najmłodszych lat czytała mnóstwo książek, w tym przede wszystkim książki fantasy. 

Studiowała w Radcliffe College, gdzie uzyskała w 1951 roku licencjat, a także na Uniwersytecie Columbia, gdzie w 1952 roku uzyskała tytuł magistra. Później studiowała we Francji, gdzie poznała swojego przyszłego męża, historyka Charlesa Le Guin. Pobrali się w 1953 roku. Małżeństwo było bardzo szczęśliwe, a Ursula urodziła dwie córki.


TWÓRCZOŚĆ 

Le Guin zadebiutowała w drugiej połowie lat 60 powieścią „Świat Rocannona” z 1966 r. Był to pierwszy tom serii „Cykl Ekumena”, zwany również „SZEŚĆ ŚWIATÓW HAIN”. Był to jeden z najbardziej znanych cykli powieści science fiction. Na prawdziwą sławę Le Guin nie musiała jednak zbyt długo czekać.

Za ledwie dwa lata później rozpoczęła pracę nad nowym cyklem, najbardziej znanym w jej dorobku, czyli „ZIEMIOMORZEM”. Pierwszy tom tego kultowego cyklu nosi tytuł „Czarnoksiężnik z Archipelagu” i został wydany w 1968 roku. Pozostając pod wpływem J. R. R. Tolkiena, Le Guin wykreowała własny, równie bogaty świat fantastyczny, dzięki czemu jest do dziś stawiana w jednym rzędzie z twórcą Śródziemia. 

Z innych cykli warte wspomnienia jest też seria dla dzieci „KOTOLOTKI”, którego tom 1 został wydany w 1988 roku. Autorka wydała cztery tomy tego cyklu, ale po polsku wydano tylko dwa pierwsze: tytułowy i tom 2 pt. „Kotolotki z wizytą u mamy” z 1989 roku.

Le Guin pisała również powieści stand alone, a więc niepowiązane z żadnym cyklem. Najbardziej ciekawe, to powieść SF/fantasy „JESTEŚMY SNEM” (1971), oraz powieść fantastyczna dla młodzieży „MIEJSCE POCZĄTKU“ (1980). Równie interesująca jest książka Le Guin „KSIĘGA DROGA I DOBRA” (1998) inspirowana wschodnią religią.


STYL

Fakt, że ojciec Ursuli K Le Guin był z wykształcenia antropologiem, a sama Le Guin w młodości dużo czytała, szczególnie literaturę fantasy, znalazło swój wydźwięk w jej twórczości. 

Powieści Le Guin zwykło się kwalifikować do podgatunku fantastyki o nazwie soft science fiction (innym przedstawicielem tego podgatunku był Frank Herbert). Podobnie jak powieści Herberta o Diunie, książki Le Guin nie były stricte fantasy, lub science fiction, ale zawierały też drugie dno. Autorka często wykorzystywała motyw kultur pozaziemskich, dzięki czemu wplątała metafory antropologiczne. W powieściach Le Guin nie brakuje też nawiązań ekologicznych lub feministycznych.

A przy tym również książki Ursuli K Le Guin skupiają się również na rzeczach stricte przyziemnych, jak choćby opieka nad zwierzętami, lub ciężka praca na roli. Podczas gdy autorka często nie unikała wątków politycznych lub kulturalnych, pisała również o rzeczach osadzonych raczej bliżej domu. Wiele z jej krótkich opowiadań osadzonych jest w naszym świecie, w teraźniejszości lub bliskiej przyszłości.


OSTATNIE LATA

Le Guin pod koniec życia pracowała nad ostatnimi tomami swoich dwóch najbardziej znanych cykli. W cyklu „Hain” wyszły: powieść „OPOWIADANIE ŚWIATA” (2000), oraz zbiór opowiadań „URODZINY ŚWIATA” (2001). Z kolei „Ziemiomorze” zostało zamknięte w zbiorze „OPOWIEŚCI Z ZIEMIOMORZA”, oraz powieści „INNY ŚWIAT” (obie książki z 2001 roku).

Po zakończeniu pracy nad obydwoma seriami, rozpoczęła kolejny cykl, tym razem SF pt. „KRONIKI ZACHODNIEGO BRZEGU” (2004-2007). W skład trylogii weszły powieści  science fiction „Dary”, „Głosy”, „Moce”. Rok po wydaniu „Mocy” opublikowała swoją ostatnią powieść: inspirowany „Eneidą” Wergiliusza retelling pt. „LAWINIA” (2008).

Ursula K Le Guin zmarła w 2018 roku, w wieku 88 lata. 


Za co warto docenić Ursulę K. Le Guin. Pozostając pod wpływem J. R. R. Tolkiena, sama stała się inspirująca dla późniejszych autorów fantasy. Jako pierwsza zaczęła pisać powieści należące do podgatunku soft science fiction, gdzie prócz typowych elementów futurystycznych, lub fantastycznych zawarte były też odniesienia do życia codziennego. Bez twórczości Le Guin za pewne twórczość późniejszych autorów soft science fiction wyglądałaby zupełnie inaczej.


Link: https://lubimyczytac.pl/autor/17930/ursula-k-le-guin

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz