Cykl na blogu „CultureZone”: „UBÓSTWIANA ÓSEMKA”

Witam wszystkich. Każdy w dzieciństwie zaczytywał się w mitach i legendach, zwłaszcza jeśli fascynowały go światy fantasy. Nic zatem dziwnego, że w popkulturze pojawiło się wiele MITOLOGII, zwłaszcza tych fikcyjnych. Dlatego przygotowałem dla was ranking najbardziej znanych popkulturowych mitologii. Zaczynamy.

8. Mitologia słowiańska [„Cykl wiedźmiński” Andrzeja Sapkowskiego]

Zaczynamy od nie do końca fikcyjnej mitologii, bo bazującej na tej autentycznej. Każdy religioznawca potwierdzi, że Słowianie mieli swoją mitologię i oddawali cześć swoim bogom. Elementy słowiańskiej mitologii są obecnie, rzecz jasna, w polskiej popkulturze, chociażby w komiksach o Kajku i Kokoszu, jednak furorę zrobiły dopiero w serii o wiedźminie. Chociaż autor nie stronił od aluzji do baśni i legend, nie mógł też zapomnieć o rodzimym folklorze. Dlatego wiedźmin nie raz stawał w szranki z leszym, albo inną strzygą. 

Przeniesiemy się tym razem do galaktyki, gdzie rozwinęła się mitologia z uniwersum „Gwiezdnych wrót”.

7, Mitologia Gwiezdnych Wrót [„Gwiezdne wrota”, reż. Roland Emmerich i liczne seriale na bazie filmu]

Można narzekać do woli, że film Rolanda Emmericha to ładna bajka niemająca nic wspólnego z mitologią egipską (prędzej z książkami pseudonaukowca Ericha von Dänikena). Sukces filmu, jaki nie był, sprawił jednak, że postanowiono rozwinąć mitologię zawartą w tym uniwersum. Nie tylko w planach jest nakręcony po latach sequel, ale też powstała cała masa seriali o wojskowej załodze (pod wodzą Richarda „MacGyvera” Deana Andersona) odkrywających mityczne rasy na różnych krańcach galaktyki. Niech to będzie miara sukcesu filmu Emmericha.

Były mitologie rodem z książek i kina/telewizji, pora na mitologię komiksową. A tu prym wiedzie wydawnictwo Marvel.

6, Uniwersum Marvela [komiksy wydawnictwa Marvel]

Od czasu wydania pierwszego numeru serii „Avengers” (a potem premiery filmu Jossa Whedona), jasne się stało, że to bardzo rozbudowany świat, który ma jednego, wyjątkowego Boga (i tak, imię Jego to Stan Lee), oraz że posiada własną, jakże rozbudowaną, mitologię. Nie brak tam bytów i demonów. Naturalnie, czym byłaby mitologia bez bogów - i tu za przykład można podać choćby Thora i spółkę z Asgardu, choć wszyscy super bohaterowie mogliby stanowić komiksowe archetypy mitycznych herosów. No, ale zawsze coś.

Pora tym razem zagłębić się w mitologię jednej z najbardziej znanych creepypast (właściwie, to najlepszej creepypasty): mitologię Fundacji SCP.

5, Mitologia Fundacji SCP [fikcyjna strona internetowa o Fundacji SCP]

Fundacja SCP to iście popkulturowy fenomen. Strona internetowa stylizowana na dokumentację fikcyjnej fundacji badającej tajemnicze anomalie, w błyskawicznym tempie zaczęła żyć własnym życiem. Nie tylko na jej bazie powstała seria creepypast, ale również liczne gry typu survival, w których gracze mieli tylko jedno zadanie: przetrwać. W skład mitologii Fundacji SCP weszły przede wszystkim sfabrykowane dokumenty o wspomnianych anomaliach i choć to wszystko tylko fikcja, podczas ich wertowania włosy stają dęba. 

Nie przeraziliście się wystarczająco? To może zapoznamy się z mitologią Mrocznej Wieży? Oprowadzać nas będzie sam Stephen King. 

4, Mitologia Mrocznej Wieży [powieści i opowiadania Stephena Kinga]

Z książkami Kinga jest jak z komiksami wydawnictwa Marvel: prędzej czy później będą stanowić jedno, wielkie uniwersum. Zgaduję, że król horrorów musiał chyba inspirować się m.in. komiksami Marvela lub DC Comics. Wraz z kolejnymi książkami powracały te same motywy (nie mylić ze schematami fabularnymi), miejsca akcji (Derry, Castle Rock), lub postaci (Karmazynowy Król). Kulminacją zaś okazało się opus magnum Kinga, czyli cykl „Mroczna wieża”, będący summą summarum dotychczasowej twórczości. Aż chce się odprawić pielgrzymkę do stanu Maine.

Zamiast do Maine, zapoznajmy się jednak z jedną z najzabawniejszych fikcyjnych mitologii. Podium otwiera Świat Dysku.

3, Mitologia Świata Dysku [„Świat Dysku” Terry’ego Pratchetta]

O tym, że Światem Dysku rządzą bóstwa, niech świadczy tom zatytułowany… „Pomniejsi bogowie”. Nawet przy tworzeniu mitologii swojego fikcyjnego świata, nieodżałowany sir Pratchett nawiązał do klasycznej mitologii… a konkretnie to kilku. Pojawiający się w uniwersum bóstwa zostali zaczerpnięci m.in. z mitologii greckiej i egipskiej (ogólnie dzielą się na różne podgrupy), a o losie decydują niczym mityczne Mojry z mity Greków. Na ich czele stoi ślepe bóstwo Ślepy Io, będący miksem Odyna i Zeusa. To się nazywa boska rodzinka…

Miejsce numer 2. dla jednej z najbardziej oryginalnych i wpływowych dla popkultury mitologii. Stworzona przez Samotnika z Providence mitologia Cthulhu.

2, Mitologia Cthulhu [opowiadania H. P. Lovecrafta]

Jej nazwa wywodzi się od jednego ze stworów wykreowanych w niesamowitej wyobraźni H. P. Lovecrafta. W przeciwieństwie do pozostałych mitologii na tej liście, nie była inspirowana żadną istniejącą już mitologią. Lovecraft w dzieciństwie spędzał czas oddając cześć wymyślonym przez siebie fikcyjnym stworom, którym stawiał wręcz ołtarzyki. On sam dla określenia swojej mitologii stosował inną nazwę - Kosmiczny Horror. Nazwa „Mitologia Cthulhu” to już zasługa Augusta Derletha, który po śmierci Lovecrafta wydał jego opowiadania.

Złoto przypadło w udziale mitologii wykreowanej w umyśle lingwisty i mediewisty, w oparciu o mitologie kultur europejskich. Mitologia Śródziemia.  

1, Mitologia Śródziemia [książki J. R. R. Tolkiena] 

„Na początku był Eru, Jedyny, którego na obszarze Ardy nazywano Iluvatarem;  On to powołał do życia Ainurów, Istoty Święte zrodzone z jego myśli”. Tak zaczyna się najtrudniejsza, ale też rzucająca nieco światła na mitologię Śródziemia, książka Tolkiena: „Silmarillion”. Sam „Hobbit” i „Władca Pierścieni” niewiele mówią o Dawnych Dniach, kiedy Ardę (tolkienowski świat, w którym mieści się Śródziemie) gnębił Morgoth, tolkienowski Szatan. Konotacje z Pismem Świętym wydają się uzasadnione, w końcu „Silmarillion” to Biblia Śródziemia”.

To była moja lista fikcyjnych mitologii. Które przykłady wam przychodzą do głowy? Piszcie swoje typy w komentarzach, a my widzimy się za tydzień z nowym rankingiem. Cześć.