Cykl na blogu „CultureZone”: „BOHATEROWIE POPKULTURY’

Cześć wszystkim. Już w najbliższym tygodniu możecie oczekiwać recenzji nowej wersji serialu „Szōgun”, a do tego czasu zapraszam was na kolejny odcinek „Bohaterów popkultury”, w którym przybliżę wam postać tytułowego bohatera, czyli TORANAGI. Zaczynamy.

Dane:

Twórca: James Clavell

Odtwórcy: Toshirō Mifune [„Szogun”, 1980]

                  Hiroyuki Sanada [„Szōgun”, 2024]

HISTORIA POWSTANIA. GENEZA POSTACI.

Yoshi (wym. Josi) Toranaga to jeden z najpopularniejszych bohaterów literacko-ekranowych, który na trwałe zagościł w popkulturze. Postać tą wykreował na kartach swojej powieści „Shōgun” pisarz i scenarzysta James Clavell.

Inspiracją do powstania Toranagi była autentyczna postać. James Clavell oparł biografię fikcyjnego szoguna na historii Tokugawy Ieyasu (właściwie: Ieyasu Tokugawy; pamiętajmy, że Japończycy najpierw podają swoje nazwiska, a potem imiona), męża stanu, który uczestniczył w słynnej bitwie pod Sekigaharą, jednej z najkrwawszych w historii feudalnej Japonii. Po jej zakończeniu, Tokugawa został obwołany shōgunem. Powieść opisuje, jak główny bohater otrzymał tytuł shōguna.

Po śmierci swojego ojca w 1549 roku Ieyasu wrócił do domu, wcześniej na krótko stając się zakładnikiem rodu Imagawa. W niedługi czas potem klan Imagawa został pokonany przez ród Oda, z którym wybawiony Ieyasu zawarł sojusz, zmienił imię na Tokugawa Ieyasu i przejął ziemię Imagawa. W roku 1570 przeniósł swoją kwaterę na terytorium Imagawa i przez następne 12 lat powiększał swoje włości i wpływy służąc Nobunadze. Aby udowodnić swoją lojalność zabił swoją pierwszą żonę i zmusił syna do popełnienia seppuku w 1579 r. 

Po śmierci Nobunagi (1582) uzyskał więcej ziemi, stając się panem pięciu prowincji. Po nie przynoszącej rozstrzygnięcia walce w 1584 roku, sprzymierzył się z następcą Nobunagi: Toyotomi Hideyoshim i poślubił jego siostrę. Po bitwie o Odawara, Hideyoshi przeniósł Ieyasu na nowe ziemie, aby ograniczyć jego niezależność. Tokugawa rozpoczął budowanie swej nowej kwatery w małej wiosce rybackiej zwanej Edo (później Tokio). Skupienie Hideyoshiego nad inwazją w Korei, zostało skrupulatnie wykorzystane przez Ieyasu. Zaczął on umacniać swoje wpływy w nowej bazie. Śmierć Hideyoshiego nastąpiła w 1598 roku. 

W dwa lata później doszło do finalnego rozstrzygnięcia między dawnem obozem Hideyoshiego, a walczącym o władzę obozem Tokugawa, czyli do bitwy pod Sekigaharą, po której Ieyasu został obwołany shōgunem.

O ile pierwsza adaptacja „Szoguna” z 1980 roku skupiała się bardziej na relacjach na linii wschód-zachód, o tyle jej druga wersja bardziej skupia się na aspektach władzy i dogłębniej pokazuje dążenie Toranagi do władzy.

CHARAKTER

Dla Toranagi najważniejszą rzeczą był kodeks bushido, którego Japończyk przestrzegał z ogromną starannością. Był to człowiek prawy, stonowany. Początkowo podchodził do Johna Blackthorna z dystansem, stopniowo zyskując u niego uznanie. Jednocześnie niepozbawiony był licznych wrogów, którzy najchętniej pozbyliby się Toranagi, co najdokładniej ukazano zwłaszcza w drugiej adaptacji; przez ten zabieg nowa wersja „Szōguna” była przez niektórych porównywana wręcz do „Gry o tron”, choć showrunnerzy wskazywali na inne serialowe źródło inspiracji.

W JAKICH PRODUKCJACH WYSTĘPUJE?

Yoshi Toranaga występuje w obu adaptacjach powieści Jamesa Clavella. W pierwszej, najbardziej znanej, w postać tą wcielił się etatowy aktor Akiry Kurosawy, Toshirō Mifune i to jego interpretacja najbardziej rozpalała wyobraźnię widzów na długie lata (podobnie, zresztą, jak dla wielu widzów ekranowy John Blackthorne, angielski rozbitek zawierający przymierze z Toranagą, miał twarz tylko jednego aktora: Richarda Chamberlaine`a).

Zmieniło się to w tym roku, kiedy stacja FX wyprodukowała najnowszą adaptację książki Jamesa Clavella. Twórcy podeszli do materiału źródłowego bardziej szczegółowo: rozbudowali postać Toranagi, inspirując się również biografią Tokugawy. Nowym odtwórcą roli Toranagi został tym razem Hiroyuki Sanada, przed którym stanęło trudne zadanie dorównanie wersji Mifune. Okazało się, że dla większości widzów Sanada w wielu miejscach przebił dotychczasowego odtwórcę roli Toranagi.